Hiện nay, tổng diện tích mặt nước thả cá các loại là 2.252 ha. Trong đó: Đối với thủy sản truyền thống có diện tích là 2.197,5 ha, diện tích nuôi cá chiếm trên 99%, các loại thủy sản khác chiếm 1%. Sản lượng các loại toàn tỉnh ước đạt là 5.616 tấn (cá mè hoa, cá chép, cá trắm cỏ, cá rô phi, lươn, ếch, ba ba). Đối với cá nước lạnh có diện tích khoảng 54,5 ha của 108 cơ sở (trong đó: 23 cơ sở của doanh nghiệp, hợp tác xã và 76 cơ sở nuôi quy mô hộ gia đình, chủ yếu nuôi cá tầm trong ao, bể) và 09 cơ sở nuôi lồng bè, với sản lượng ước đạt khoảng 1.594 tấn.

Trung tâm Khuyến nông triển khai mô hình nuôi thử nghiệm cá ét mọi thương phẩm năm 2019

Phương thức nuôi trồng thủy sản đối với cá truyền thống tận dụng, khai thác các hồ chứa thủy lợi, thuỷ điện, mặt nước sông, suối và diện tích mặt nước khác có điều kiện phù hợp để nuôi, với hình thức chủ yếu là quảng canh, quảng canh cải tiến; đối với cá nước lạnh các cơ sở đầu tư hạ tầng nuôi thâm canh và ứng dụng công nghệ cao (ao nước chảy, bể composit, bể xi măng...).

Về sản xuất giống thủy sản, toàn tỉnh hiện có 09 cơ sở sản xuất và ương dưỡng giống thủy sản; trong đó có 03 cơ sở ương dưỡng giống thủy sản truyền thống và 06 cơ sở ương dưỡng giống cá nước lạnh. Sản lượng giống thủy sản sản xuất, ương dưỡng khoảng 13,28 triệu con cá giống các loại, trong đó: Cá truyền thống 9,7 triệu con, cá nước lạnh khoảng 3,58 triệu con. Số lượng cá tầm giống sản xuất đảm bảo phục vụ cho sản xuất cá tầm tại địa phương trong tỉnh và xuất bán cho một số tỉnh trong nước.

Trung tâm Khuyến nông triển khai mô hình nuôi cá leo thương phẩm trong ao đất tại TP. Bảo Lộc năm 2020

Trong nhiều năm vừa qua, tình hình dịch bệnh trên địa bàn tỉnh đối với các đối tượng nuôi trồng thủy sản không xảy ra; cơ quan chuyên môn của tỉnh thường xuyên và tăng cường công tác kiểm dịch giống thủy sản, tổ chức lấy mẫu, giám sát định kỳ dịch bệnh tại các cơ sở sản xuất; kiểm tra các loại thuốc thú y, hóa chất, chế phẩm sinh học dùng trong nuôi trồng thủy sản lưu thông trên địa bàn; kiểm tra về điều kiện vệ sinh thú y, phòng bệnh, chống dịch bệnh và xử lý môi trường.

Về việc cấp giấy chứng nhận cho tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh, toàn tỉnh có 3 cơ sở được cấp giấy xác nhận đăng ký nuôi thủy sản lồng bè; có 4 cơ sở được cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện sản xuất, ương dưỡng giống thủy sản; có 28 cơ sở được cấp mã số cơ sở nuôi trồng thủy sản.

Trong những năm qua, ngành nông nghiệp tỉnh Lâm Đồng đã chuyển giao nhiều dự án, mô hình nuôi trồng thủy sản với hình thức nuôi thâm canh đối tượng cá truyền thống, sử dụng những giống thủy sản mới thích nghi và phù hợp với điều kiện nuôi trồng của tỉnh, áp dụng những tiến bộ kỹ thuật nuôi mới để người dân trên địa bàn áp dụng. Đối với thủy sản truyền thống có diện tích là 2.197,5 ha, ngành nông nghiệp trên địa bàn tỉnh đã tập trung thực hiện các mô hình, dự án nuôi thâm canh trong ao, trong lồng bè các loại như cá mè hoa, cá chép, cá trắm cỏ, cá rô phi, lươn, ếch, ba ba... để qua đó, người dân trong vùng học hỏi nhân rộng. Ngoài ra, Trung tâm Khuyến nông tỉnh Lâm Đồng đã đưa các giống thủy sản mới như cá chiên, cá thát lát cườm, cá nheo Mỹ... để chuyển giao cho người nông dân, góp phần đa dạng giống thủy sản trên địa bàn tỉnh, tạo cho người nuôi trồng thủy sản có nhiều sự lựa chọn về đối tượng nuôi.

Đối với cá nước lạnh có diện tích khoảng 54,5 ha, là đối tượng thủy sản chủ lực của tỉnh, ngành nông nghiệp đã thực hiện hỗ trợ cho 01 cơ sở sản xuất giống cá tầm bố mẹ của Công ty TNHH Đà Lạt Caviar tại huyện Lạc Dương thuộc chương trình phát triển giống chủ lực Quốc gia nhằm nâng cao chất lượng, đảm bảo cung cấp nhu cầu về con giống cá tầm phục vụ sản xuất; thực hiện một số nhiệm vụ khoa học công nghệ được ứng dụng hiệu quả trong sản xuất, như: Đề án “Nuôi thử nghiệm cá nước lạnh tỉnh Lâm Đồng”; Đề tài “Nghiên cứu quy trình sinh sản nhân tạo giống cá hồi vân (Oncorhynchus mykiss) tại Lâm Đồng”; Đề tài “Nghiên cứu tìm hiểu tác nhân gây bệnh là ký sinh trùng, nấm và vi khuẩn trên cá hồi và cá tầm nuôi tại Lâm Đồng”; Dự án “Phát triển giống cá nước lạnh”; Dự án “Hoàn thiện quy trình công nghệ và sản xuất giống cá tầm”. Các nghiên cứu đã ứng dụng vào sản xuất và góp phần hoàn thành chu trình khép kín về cá nước lạnh từ khâu sản xuất giống đến nuôi thương phẩm, liên kết tiêu thụ sản phẩm đóng góp rất lớn vào sự phát triển nghề cá nước lạnh tỉnh Lâm Đồng.

Tiếp nhận từ các kết quả nghiên cứu đó đã hình thành nhiều công nghệ, quy trình nuôi và được chuyển giao, áp dụng vào thực tiễn sản xuất tại các doanh nghiệp, trang trại sản xuất cá nước lạnh trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng, như: Dự án “Phát triển giống cá nước lạnh”, dự án “Hoàn thiện quy trình công nghệ và sản xuất cung cấp giống cá tầm”; quy trình công nghệ sản xuất giống cá tầm đã được công nhận là tiến bộ kỹ thuật vào năm 2023 và chuyển giao cho Công ty TNHH Đà Lạt Caviar thông qua dự án “Xây dựng mô hình ứng dụng công nghệ sản xuất giống cá tầm Nga tại tỉnh Lâm Đồng”.

Trên địa bàn tỉnh đang tiếp tục triển khai các nhiệm vụ nghiên cứu ứng dụng các công nghệ nuôi mới phù hợp để có thể mở rộng quy mô phạm vi nuôi cá tầm, nhằm khai thác hết tiềm năng nuôi cá nước lạnh của tỉnh, gia tăng sản lượng cá nước lạnh, đáp ứng nhu cầu thị trường. Ứng dụng công nghệ “Sông trong ao” của Isarel để xây dựng mô hình nuôi cá tầm thương phẩm thích hợp với điều kiện tỉnh Lâm Đồng (2022-2024); Ứng dụng công nghệ nuôi cá tầm thương phẩm trong lồng trong ao đất (năm 2023); xây dựng quy trình bảo quản lạnh tinh trùng cá tầm Nga và cá tầm Xiberi tại tỉnh Lâm Đồng (năm 2022-2025); đồng thời, phối hợp thực hiện dự án khuyến nông “Xây dựng mô hình nuôi cá tầm thương phẩm đạt chứng nhận VietGAP” trên địa bàn tỉnh nhằm đảm bảo an toàn thực phẩm đối với sản phẩm cá tầm. Năm 2023 đã hình thành 01 dự án liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm cá tầm của Công ty TNHH Cá suối Đại Dương Đà Lạt.

Định hướng phát triển nuôi trồng thủy sản trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng trong thời gian tới

Tăng cường phát triển sản xuất giống thủy sản, nâng cao năng lực nghiên cứu, sản xuất giống nhân tạo cá tầm tại Lâm Đồng, tiến tới chủ động nguồn cung cấp con giống trong nước, hạ giá thành sản xuất, nâng cao năng suất, chất lượng và an toàn thực phẩm, góp phần thúc đẩy nghề nuôi cá tầm phát triển nhanh, hiệu quả, bền vững.

Tiếp tục duy trì, nâng cao hiệu quả hoạt động các cơ sở sản xuất, ương dưỡng giống; hỗ trợ các doanh nghiệp, hợp tác xã đầu tư cơ sở hạ tầng, mở rộng quy mô, ứng dụng các đề tài nghiên cứu, khoa học kỹ thuật các cơ sở ương dưỡng cá nước lạnh trên địa bàn tỉnh nhằm đảm bảo sản xuất giống đạt chất lượng phục vụ cho sản xuất.

Phát triển nuôi trồng thủy sản, khai thác tối đa các nguồn lợi mà thiên nhiên mang lại để tiếp tục duy trì, phát triển ngành nuôi trồng thủy sản trên địa bàn tỉnh. Khai thác hiệu quả, bền vững các hồ chứa, mặt sông, suối, tận dụng các vùng trũng đào ao để phát triển các loài thủy sản truyền thống; gắn sản xuất với sơ chế, chế biến, mở rộng thị trường tiêu thụ nhằm tạo sinh kế, tăng thu nhập cho người nông dân. Đồng thời tiếp tục duy trì, mở rộng diện tích nuôi cá nước lạnh tại các địa bàn có điều kiện tự nhiên thuận lợi về nhiệt độ, nguồn nước; khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư mở rộng diện tích nuôi tại các địa bàn mới.

Đẩy mạnh phát triển hệ thống dịch vụ cung ứng vật tư phát triển nuôi trồng thủy sản, tăng cường nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, thường xuyên phổ biến tuyên truyền pháp luật về thủy sản; phối hợp đào tạo, tập huấn; chuyển giao các ứng dụng kỹ thuật và công nghệ nuôi trồng thủy sản theo hướng tuần hoàn, tiết kiệm nước, giảm giá thành sản xuất, tăng hiệu quả kinh tế.

Tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ trong nuôi trồng thủy sản, nâng cao năng lực sơ chế, chế biến thủy sản, hướng dẫn, hỗ trợ để hình thành và phát triển các doanh nghiệp, tổ hợp tác, hợp tác xã liên kết nuôi trồng thủy sản gắn với sơ chế, chế biến các sản phẩm thủy sản đặc sản có lợi thế của tỉnh.

Văn Đắc - TTKN Lâm Đồng