Cơ giới hóa trong sản xuất hết sức quan trọng, nó mang tính đột phá giúp giải phóng sức lao động và tăng hiệu suất, hiệu quả trong sản xuất… Tính đến hết năm 2018, toàn tỉnh có khoảng 1.000 máy kéo lớn bốn bánh (trên 35 mã lực); 4.000 máy kéo cỡ trung bốn bánh (từ 18 - 35 mã lực); 11.000 máy kéo nhỏ hai bánh (công suất dưới 12 mã lực); 3.200 động cơ điện, 12.250 động cơ tĩnh (xăng, diesel) và 650 máy phát điện, 1.600 phương tiện vận tải trên đường và trên sông (riêng tàu thuyền vận tải trên sông chỉ có 20 chiếc).

Nhìn chung, mức độ cơ giới hóa trong sản xuất nông nghiệp còn thấp và chưa đồng đều với từng vùng sản xuất, chưa đồng bộ trong từng khâu, từng loại cây, con. Hiện tại, cơ giới chỉ mới đáp ứng được một phần khâu làm đất và vận chuyển, các khâu còn lại mức độ áp dụng cơ giới còn rất hạn chế, nhất là khâu gieo trồng và thu hoạch.

Bên cạnh đó, người nông dân nhận thức chưa đầy đủ và chưa hình thành thói quen sử dụng loại giống có bản quyền. Giá thành sản xuất của các sản phẩm nông nghiệp còn cao, nguyên liệu đầu vào chưa chủ động, mức độ ứng dụng cơ giới hoá, tự động hoá trong khâu chăm sóc và thu hoạch còn rất thấp. Phần lớn địa hình của tỉnh Lâm Đồng là đồi núi, đất nông nghiệp có diện tích lớn và tập trung là khá ít, tập quán canh tác nhỏ lẻ vẫn còn phổ biến nên hạn chế ứng dụng cơ giới, hiện tại cơ giới hóa nông nghiệp chỉ mới áp dụng ở một số khâu cơ bản và đơn giản trong quy trình sản xuất như: Khâu làm đất, chăm sóc, vận chuyển... còn lại các khâu khác có tính phức tạp thì áp dụng cơ giới còn rất hạn chế như: Khâu gieo trồng, thu hoạch, phân loại. Riêng khâu thu hoạch và khâu gieo trồng cà phê, rau, hoa chưa áp dụng cơ giới mà hoàn toàn thực hiện bằng thủ công. Nguyên nhân là do chưa có máy móc chuyên dụng cho các loại cây này.

Từ thực trạng của việc ứng dụng cơ giới hoá trong sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh như trên thì mục tiêu ứng dụng cơ giới hóa các khâu trong sản xuất nông nghiệp từ nay đến năm 2030: Làm đất được cơ giới hóa trên 95% (trong đó lúa 98,73%; ngô 97,5%; đậu 96,1%; rau 97,8%; hoa 100%, chè 100%, cà phê 58,6%). Khâu chăm sóc, tỷ lệ cơ giới hóa 20-30% (trong đó lúa 26,7%; ngô là 21,8%; đậu 4,1%; rau 32,7%; hoa 87,9%, chè 40%, cà phê 16,3%). Khâu thu hoạch, đối với cây lúa 98,8%, ngô 87,5%; đậu, rau, hoa, cà phê (tỷ lệ 0%), chè nâng lên 13,5%.

Để đạt được mục tiêu trên, UBND tỉnh Lâm Đồng đã sớm triển khai, thực hiện chính sách nhằm đẩy mạnh ứng dụng cơ giới trong sản xuất nông nghiệp, thông qua đó đã hỗ trợ cho các hộ nghèo, hộ cận nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số, các Hợp tác xã, Tổ hợp tác, các trang trại: 02 hệ thống máy gieo hạt tự động 6 trong 1 theo công nghệ mới; 02 hệ thống máy sấy cà phê theo công nghệ sấy đảo chiều, khoang sấy đôi; 03 hệ thống máy sấy lúa theo công nghệ sấy tĩnh vi ngang, đảo chiều gió sấy, 90 máy nông nghiệp đa năng công suất nhỏ, với kinh phí thực hiện 3.678.500.000 đồng. Trong đó: ngân sách nhà nước hỗ trợ 1.893.400.000 đồng. Tổ chức 03 cuộc hội thảo về ứng dụng cơ giới hóa trong nông nghiệp cho các Hợp tác xã, tổ hợp tác, trang trại, hộ nông dân đang sản xuất rau, hoa, cà phê, lúa với số lượng 110 người tham gia. Thông qua công tác tập huấn, tuyên truyền, học tập kinh nghiệm, hội thảo chuyên đề… nhân dân trên địa bàn tỉnh đã nâng cao nhận thức và đầu tư đẩy mạnh áp dụng cơ giới phục vụ sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao.

Một số giải pháp của việc ứng dụng cơ giới hoá trong sản xuất nông nghiệp thời gian tới cần tập trung đó là:

Tập trung nguồn lực thực hiện Đề án tái cơ cấu ngành Nông nghiệp và PTNT, mở rộng liên kết sản xuất, nâng cao giá trị sản phẩm thu hoạch trên một đơn vị diện tích và phát triển bền vững. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền và hỗ trợ áp dụng cơ giới hóa các khâu làm đất, tưới nước, chăm sóc, bón phân và thu hoạch phù hợp với từng loại cây trồng, vật nuôi, tập trung vào một số vùng sản xuất hàng hóa lớn, thiếu lao động.

Thực hiện đồng bộ các giải pháp để hạn chế tối đa tổn thất sau thu hoạch. Khuyến khích đầu tư ứng dụng cơ giới hóa nông nghiệp, khuyến khích ứng dụng công nghệ mới trong sản xuất; trong đó tăng cường áp dụng cơ giới các khâu còn yếu để phát huy hiệu quả tối ưu của quy trình sản xuất, cụ thể:

Cây rau, hoa: Áp dụng cơ giới khâu gieo trồng, khâu chăm sóc, khâu thu hoạch, khâu sau thu hoạch; Cây chè: Áp dụng cơ giới khâu chăm sóc, khâu thu hoạch và khâu bảo quản chế biến sau thu hoạch; Cây cà phê: Áp dụng cơ giới khâu thu hoạch, khâu chăm sóc, khâu bảo quản chế biến sau thu hoạch; Cây lúa: Áp dụng cơ giới khâu gieo hạt, khâu chăm sóc, khâu bảo quản chế biến sau thu hoạch; Bò sữa: Áp dụng cơ giới khâu chuồng trại, khâu chăm sóc và khâu thu hoạch (vắt sữa).

Phan Minh Sơn - Chi cục PTNT Lâm Đồng